Για κατασκευαστικά έργα που επηρεάζουν υδατορέματα (χείμαρρους), απαιτείται να εξασφαλισθεί έγκριση για επέμβαση στο υδατόρεμα από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων κατατάσσει τις επεμβάσεις σε 5 τύπους. Στις περιπτώσεις που η επέμβαση είναι σημαντική απαιτείται υδρολογική μελέτη.

Οι 5 τύποι επέμβασης σύμφωνα με τον οδηγό του ΤΑΥ είναι:

(A) Κατασκευή δρόμου πάνω από υδατόρεμα.

• Στις περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι μεγαλύτερη από 0,4 km², απαιτείται υδρολογική μελέτη, υδραυλική μελέτη και κατασκευαστικά σχέδια οχετού.
• Στις περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι από 0,2 km² έως 0,4 km² τότε τοποθετείται οχετός διαμέτρου D=120 cm. Δεν απαιτείται υδρολογική μελέτη.
• Στις περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι από 0,1 km² έως 0,2 km² τότε τοποθετείται οχετός διαμέτρου D=100 cm. Δεν απαιτείται υδρολογική μελέτη.
• Στις περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι μικρότερη από 0,1 km², αν απαιτείται επιχωμάτωση της κοίτης τότε τοποθετείται οχετός διαμέτρου D=100 cm. Αν δεν απαιτείται επιχωμάτωση τότε επιτρέπετε η διαμόρφωση Ιρλανδικής διάβασης.

(Β) Κατάργηση τμήματος υδατορέματος. Δηλαδή επιχωμάτωση και κλείσιμο του υδατορέματος

Για τις περιπτώσεις που επιτρέπεται, πρέπει να εκπονηθεί μελέτη διαχείρισης όμβριων και να υποβληθεί αίτηση για κατάργηση του εγγεγραμμένου υδατορέματος στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.

(Γ) Μετακίνηση τμήματος υδατορέματος. Δηλαδή εκτροπή της πορείας του νερού.

Η μετακίνηση υδατορέματος επιτρέπεται όταν δεν υπάρχει φυσικά διαμορφωμένη κοίτη ή όταν η λεκάνη απορροής είναι μικρότερη από 0,5 km². Για τις περιπτώσεις που επιτρέπεται, πρέπει να εκπονηθεί υδρολογική και υδραυλική μελέτη και να ετοιμαστούν κατασκευαστικά σχέδια οχετού.

(Δ) Υπογειοποίηση ή εγκιβωτισμός τμήματος υδατορέματος

Γενικά οι υπογειοποιήσεις πρέπει να αποφεύγονται. Η υπογειοποίηση δεν επιτρέπεται στις περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι μεγαλύτερη από 0,1 km². Η υπογειοποίηση μπορεί να επιτραπεί για σε περιπτώσεις που η λεκάνη απορροής είναι μικρότερη από 0,05 km² και στις περιπτώσεις που η λεκάνη είναι από 0,05 km² έως 0,1 km² και δεν υπάρχει φυσικά διαμορφωμένη κοίτη. Για την αίτηση απαιτείται υδρολογική μελέτη, υδραυλική μελέτη και κατασκευαστικά σχέδια του οχετού.

(Ε) Ανάπτυξη τεμαχίου από το οποίο περνά υδατόρεμα

Aνάλογα με την περίπτωση, απαιτείται υδρολογική μελέτη και μελέτη διαχείρισης όμβριων.

Τι περιλαμβάνεται στις υδρολογικές και υδραυλικές μελέτες;

Οι υδρολογικές και υδραυλικές μελέτες που αφορούν επεμβάσεις σε υδατόρεματα αξιολογούνται και εγκρίνονται από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ). Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΤΑΥ, πρέπει να περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστο τα εξής:

1. Χάρτη του υδρογραφικού δικτύου στον οποίο να φαίνονται και τα όρια των λεκανών απορροής.
2. Κτηματολογικό σχέδιο στο οποίο να φαίνονται τα υπό μελέτη τεμάχια και να παρουσιάζεται η οριζοντιογραφική χωροθέτηση των προτεινόμενων έργων σε σχέση με την θέση του υδατορέματος.
3. Σχέδιο εγκάρσιας τομής των προτεινόμενων έργων στην οποία να φαίνεται και η στάθμη της ροής της πλημμύρας σχεδιασμού.
4. Συνοπτική περιγραφή των μεθόδων και των παραδοχών που χρησιμοποιούνται στη μελέτη. Πλήρης αιτιολόγηση των συγκεκριμένων μεθόδων και παραδοχών.
5. Οι τιμές των παραμέτρων που χρησιμοποιούνται με πλήρη αιτιολόγηση.
6. Τεκμηρίωση της επιλεγείσας περιόδου επαναφοράς της πλημμύρας σχεδιασμού.
7. Τεκμηρίωση της επιλογής των συντελεστών απορροής.
8. Τεκμηρίωση της επιλογής των συντελεστών απωλειών τριβής και τοπικών απωλειών που χρησιμοποιήθηκαν στους υδραυλικούς υπολογισμούς.
9. Σαφή περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθήθηκε στην παραγωγή αποτελεσμάτων των ώστε να επιτρέπεται η αναπαραγωγή τους σε περίπτωση που αυτό θεωρηθεί αναγκαίο.
10. Όλα τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη καθώς και τα ενδιάμεσα αποτελέσματα και υπολογισμοί υπό τη μορφή πινάκων ή γραφημάτων.
11. Σε περίπτωση χρήσης υπολογιστικών μοντέλων, τα δεδομένα που εισάγονται στο μοντέλο (input report) καθώς και τα αποτελέσματα (output report).
12. Πρόσφατες φωτογραφίες της κοίτης του υδατορέματος και των υφιστάμενων κατασκευών που επηρεάζουν τη ροή στην περιοχή των προτεινόμενων έργων.

Πόσο περίπου είναι το κόστος μιας υδρολογικής μελέτης;

Μια απλή υδρολογική μελέτη μαζί με υδραυλική μελέτη οχετού και κατασκευαστικά σχέδια κοστίζει από 1000 έως 5000 Ευρώ ανάλογα με την περίπτωση. Τέτοιες μελέτες χρειάζονται για τη διαστασιολόγηση οχετού για δρόμο που θα περάσει πάνω από υδατόρεμα ή για τον σχεδιασμό του συστήματος απορροής όμβριων σε νέες αναπτύξεις. Για πιο πολύπλοκες μελέτες όπως μελέτες πλημμυρικού κινδύνου ή υδρολογικές μελέτες για υδατικά έργα, το κόστος εξαρτάται από την έκταση της περιοχής μελέτης, τις παραμέτρους που θα μοντελοποιηθούν και το είδος του μοντέλου που απαιτείται.

Ποια είναι η σχετική νομοθεσία που διέπει την επέμβαση σε υδατορέματα (ποταμούς) στην Κύπρο;

Οι νόμοι που αφορούν τις επεμβάσεις σε υδατόρεμα είναι:
– Ο Περί της Ενιαίας Διαχείρισης Υδάτων Νόμος του 2010
– Ο Περί Προστασίας και Διαχείρισης των Υδάτων Νόμος του 2003
– Ο περί Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αντιμετώπισης των Κινδύνων Πλημμύρας Νόμος του 2010

Χρήσιμες Πληροφορίες

1. Ο οδηγός Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων σχετικά με αναπτύξεις που επηρεάζουν εγγεγραμμένα υδατορέματα. Οδηγός-ΤΑΥ.pdf

2. Σχετικές πληροφορίες στον website του ΤΑΥ

Υπηρεσίες

Προσφέρονται οι πιο κάτω υπηρεσίες:

1. Υδρολογική μελέτη και σχεδιασμός οχετών για διάβαση δρόμου πάνω από χείμαρρο/ποταμό.
2. Υδρολογική μελέτη και μελέτη διαχείρισης ομβρίων για νέες αναπτύξεις, δημόσια έργα κτλ.